Podczas lekcji z moimi uczniami wypisuję sobie w osobnym zeszycie problemy, z jakimi się oni borykają. Często bywa tak, że powtarzają się one u wielu moich uczniów. Dzisiaj zajmę się jednym z nich. Jeśli nie wiesz, jak powiedzieć po niemiecku „trzy lata temu”, „od trzech lat” lub jakiego przyimka użyć przy innych określeniach czasu, ten wpis jest dla Ciebie.
O niektórych określeniach czasu pisałam już dawno temu we wpisach: jak mierzyć czas po niemiecku oraz przysłówki czasu. Zachęcam Cię do zajrzenia również tam.
Okoliczniki czasu
Nauczymy się teraz poprawnie odpowiadać na pytanie “wann”. To takie podstawy. Przykładowo: Wann treffen wir uns?
- Jeśli będziemy pytać o godzinę, to w odpowiedzi użyjemy przyimka “um”.
Wir treffen uns um 8 Uhr. – Spotykamy się o godzinie 8.
Um 9 Uhr beginne ich zu arbeiten. – O godzinie 9 zaczynam pracować.
- Jeśli pytamy o dzień, porę dnia lub tygodnia, użyjemy przyimka “an”.
Wir treffen uns am Freitag. – Spotykamy się w piątek.
Er hat Ania am 8. Dezember getroffen. – On spotkał Anię 8 grudnia.
Sie treffen sich regelmäßig am Wochenende. – Oni spotykają się regularnie w weekendy.
Du wirst Jacek erst am Morgen treffen. – Spotkasz Jacka dopiero rano.
Skąd pojawiło się tutaj “am”? Przyimek “an” łączy się z celownikiem (Dativem) i w skróconej formie przy rodzajnikach das lub der przybiera właśnie formę “am”. To nic innego jak skrót od “an dem”.
UWAGA 1: in der Nacht – w nocy
UWAGA 2: Dodając do określenia pory dnia lub dnia tygodnia końcówkę -s, zmieniamy znaczenie całego wyrazu. Słowo to będzie wyrażało, że coś dzieje się regularnie np. w każdy piątek, każdego poranka.
Samstags schlafe ich immer bis 12 Uhr. – W soboty śpię zawsze do godziny 12.
Morgens frühstücke ich und jogge. – Każdego poranka jem śniadanie i biegam.
- Jeśli chcemy w odpowiedzi wskazać jakiś miesiąc, porę roku, użyjemy wtedy przyimka “in” + celownik (Dativ).
Wir können uns erst im Januar treffen. – Możemy się spotkać dopiero w styczniu.
Im Winter lese ich gern Bücher. – Zimą lubię czytać książki.
- Jeśli chcemy podać rok, to mamy dwie możliwości:
Możemy powiedzieć po prostu sam rok bez żadnego przyimka, np.
Er wurde 1981 geboren. – On urodził się w roku 1981.
lub używając “im Jahre”, np.
Er wudre im Jahre 1981 geboren. – On urodził się w roku 1981.
- Jeśli chcemy powiedzieć, że coś wydarzyło się miesiąc temu, dzień temu lub właśnie 3 lata temu, użyjemy przyimka “vor” + celownik (Dativ).
Es ist vor einem Tag passiert. – To wydarzyło się dzień temu.
Er war bei seiner Mutter vor zwei Monaten. – On był u swojej mamy dwa miesiące temu.
Ich war in Dresden vor 3 Jahren. – Byłam w Dreźnie 3 lata temu.
Vor dem Essen muss ich immer etwas trinken. – Przed jedzeniem muszę zawsze się czegoś napić.
- Jeśli chcemy powiedzieć, że coś wydarzyło się po jakimś okresie czasu, możemy użyć przyimka “nach” + celownik (Dativ).
Wir sind nach einem Tag nach Hause gefahren, weil Ania krank wurde. – Pojechaliśmy do domu po jednym dniu, ponieważ Ania zachorowała.
Sie sprach schon nach zwei Jahren fließend Deutsch. – Po dwóch latach mówi już płynnie po niemiecku.
UWAGA: By powiedzieć “dzień później”, “rok później” do określenia czasu dodajemy “später”.
Ich bin ihr zwei Jahre später zufällig begegnet. – Spotkałam ją przypadkowo dwa lata później.
- Jeśli chcemy powiedzieć, że coś wydarzyło się między jakimś okresem czasu, to użyjemy przyimka “zwischen” + celownik (Dativ).
Wir treffen uns morgen zwischen 12 und 13 Uhr. – Spotykamy się jutro między godziną 12 a 13.
- Jeśli chcemy opowiedzieć komuś, jak dużo czasu mamy dla niego, to użyjemy konstrukcji “von + Dativ … bis + Akkusativ …”
Ich habe heute Zeit von 9 bis 12 Uhr. – Mam dzisiaj czas od ogodziny 9 do 12.
- Jeśli chcemy opowiedzieć komuś, jak długo coś trwało, to użyjemy konstrukcji “vom … bis zum …”
Das Seminar dauert vom 2. Januar bis zum 10. März. – Seminarium trwało od 2 stycznia do 10 marca.
- Jeśli chcemy powiedzieć komuś, od kiedy coś robimy, użyjemy przyimka “seit” + celownik (Dativ).
Seit September meditiere ich jeden Tag. – Od września medytuję każdego dnia.
Pozostałe przydatne zworty
jeden zweiten Monat – co drugi miesiąc
jeden Tag – co dzień, każdego dnia
für jetzt – na teraz
höchste Zeit – najwyższy czas
um Mitternacht – o północy
bei Dämmerung – o zmierzchu
bei Sonnenuntergang – o zachodzie słońca
Jahr für Jahr – rok rocznie
im Laufe des Tages – w ciągu dnia
im nächsten Jahr – w następnym roku
im vergangenen Jahr – w zeszłym roku
in diesem Moment / Augenblick – w tej chwili
in einem Moment – za chwilę
in zwei Wochen – za dwa tygodnie
Ćwiczenie
A teraz przed Tobą krótkie ćwiczenie, by sprawdzić, jak dużo zapamiętałaś.
