Po raz kolejny na bazie mojego lektorskiego doświadczenia chciałabym się z Tobą podzielić urywkiem z mojej lekcji. Pewnego dnia jedna z moich kursantek zapytała: “Ola, wydaje mi się, że całkiem dobrze mówię w języku niemieckim, ale nie potrafię zadawać pytań. A to przecież są podstawy! Możesz coś na to poradzić?”. Potrzebowałam chwili, by zastanowić się nad ułożeniem zajęć pod to konkretne zagadnienie. Zaprezentuję Ci dzisiaj świetny sposób na ćwiczenie zadawania pytań w języku niemieckim oraz na ogólne rozgadanie się w tym języku.
Jak zadawać pytania w języku niemieckim?
Zaczniemy od samych podstaw. Bez nich daleko nie zajedziemy. Jestem przekonana, że doskonale wiesz, jak zadawać pytania po niemiecku, ale przyjrzyjmy się temu raz jeszcze, by się upewnić, że nic Ci nie umknęło.W języku niemieckim mamy 4 rodzaje pytań (podział jest mój własny, germaniści niekoniecznie muszą się z nim zgadzać):
pytania zamknięta, na które można bardzo szybko odpowiedzieć “tak” lub “nie”
Myślę, że tutaj nie powinno być większych wątpliwości. Potrzebujemy odmienionego przez osobę czasownika, osobę (podmiot) i resztę zdania.
odmieniony czasownik + podmiot + reszta ?
- Hast du heute Zeit? – Czy masz dzisiaj czas? Ja, ich habe Zeit. – Tak, mam czas. Nein, ich habe keine Zeit. – Nie, nie mam czasu.
- Kennst du diesen Mann? – Znasz tego mężczyznę? Ja, ich kenne ihn. – Tak, znam go. Nein, ich kenne ihn nicht. – NIe, nie znam go.
- Hast du das selbst gebaut? – Czy zbudowałaś to samodzielnie?
- Hast du den Brief schon beantwortet? – Odpowiedziałaś już na list?
- Musst du schon wieder nach Berlin fahren? – Musisz znowu jechać do Berlina?
W-Fragen – są to wszystkie pytania, które zaczynają się na “w”, np. wo, wie, wohin, wann, wer, itd. W gramatyce nazywamy te słówka zaimkami lub przysłówkami pytającymi.
zaimek/przysłówek pytający + odmieniony czasownik + podmiot + reszta ?
- Warum hast du nichts gesagt? – Dlaczego nic nie powiedziałaś?
- Wann fährst du nach Hamburg? – Kiedy jedziesz do Hamburga?
- Wie alt bist du? – Ile masz lat?
- Wer war das? – Kto to był?
- Wie heißt du? – Jak się nazywasz?
- Wie lange bist du schon in Wien? – Jak długo jesteś już w Wiedniu?
pytania z przyimkami
Taki rodzaj pytań pojawia się, gdy czasownik łączy się z konkretnym przyimkiem i my dopytujemy o rzecz lub osobę.
słówko pytające z przyimkiem + odmieniony czasownik + podmiot + reszta ?
Jeśli pytamy o osobę, to na pierwszym miejscu pojawi się przyimek, potem słówko pytające (zazwyczaj odpowiednio odmienione) i cała reszta jak w pozostałych przypadkach.
- Auf wen wartest du? – Na kogo czekasz?
- Mit wem hast du gesprochen? – Z kim rozmawiałaś?
- An wen erinnerst du dich am liebsten? – Kogo najlepiej pamiętasz?
W przypadku pytań o rzecz lub stan używamy połączenia np. wo(r)- z przyimkiem.
- Worauf wartest du? – Na co czekasz?
- Wofür brauchst du das Handy? – Do czego potrzebujesz komórki?
- Wonach fragst du? – O co pytasz?
Przyimki mogą być również poprzedzone słówkami pytającymi, odnoszącymi się do określeń czasu, miejsca itd.
- In welche Länder fährst du noch? – Do jakich krajów jeszcze jeździsz?
- Bis wann möchtest du in Berlin bleiben? – Do kiedy chciałabyś zostać w Berlinie?
- Um wie viel Uhr kommt der Zug? – O której godzinie przyjedzie pociąg?
- Welches Buch kannst du mir empfehlen? – Którą książkę możesz mi polecić?
pytania uzupełniające, które są bardziej rozbudowane i służą nam doprecyzowaniu czegoś, dopytaniu o coś.
Te pytania składają się w sumie z dwóch pytań jednocześnie i w gramatyce można je odszukać pod hasłem pytania zależne lub zdania pytające zależne. Pierwsze pytanie tworzymy według zasad podanych powyżej, a drugie pytanie wykorzystuje szyk końcowy (poboczny), czyli czasownik w drugim pytaniu wędruje na koniec.
1 pytanie, zaimek pytający lub spójnik ob + osoba + reszta + odmieniony czasownik?
- Weißt du, warum sie nicht gekommen ist? – Czy wiesz, dlaczego ona nie przyszła?
- Kannst du mir sagen, ob der Platz frei ist? – Czy możesz mi powiedzieć, czy to miejsce jest wolne?
- Ist es wichtig, wann wir nach Berlin fahren? – Czy to ważne, kiedy pojedziemy do Berlina?
Oczywiście nie zawsze na pierwszym miejscu musi pojawiać się pytanie. Może być również zdanie wprowadzające, ale dzisiaj chciałam skupić się tylko na pytaniach.
- Ich würde gerne wissen, wann der Zug kommt? – Chętnie bym się dowiedziała, kiedy przyjeżdża pociąg?
- Er erklärt, warum er so lange in Wien war. – On wyjaśnia, dlaczego był tak długo w Wiedniu.
Tyle z teorii. Pora zabrać się za wykorzystanie tej wiedzy w praktyce.
Black Stories – o co w tym wszystkim chodzi?
Black Stories to bardzo fajna karciana gra towarzyska, która polega na odgadnięciu zagadki kryminalnej. Na pierwszej stronie mamy tytuł sprawy, jakiś obrazek i jedno lub kilku zdaniowe wprowadzenie do historii. Z tą stroną zapoznają się wszyscy uczestnicy gry. Na odwrocie strony mamy pełną wersję wydarzeń, z nią zapoznaje się tylko jedna osoba, którą nazywamy mistrzem gry. Za pomocą pytań zamkniętych, na które mistrz gry może odpowiedzieć “tak” lub “nie”, uczestnicy próbują odgadnąć, co się wydarzyło. Wygrywa osoba, która odgadnie całą historię lub gdy mistrz gry uzna, że uczestnicy posiadają już wszystkie ważne informacje, by poznać historię.
Niemiecki wydawca Black Stories oferuje całą gamę produktów, które różnią się tematyką. Black Stories – zagadki kryminalne, Blue Stories – morskie historie, Green Stores – historie z dzikich lasów, Pink Stories – historie dla dziewczynek, Orange Stories – historie urlopowe, Purple Stories – magiczne historie, seria dla dzieci, White Stories – historie z duchami. Oczywiście to tylko niektóre propozycje.
Black Stories – jak wykorzystać na zajęciach?
W zależności od poziomu ucznia można pójść na żywioł i po prostu zagrać z tą osobą w Black Stories albo najpierw zrobić wprowadzenie. Robiąc wprowadzenie, przypominam zasady tworzenia pytań w języku niemieckim, wprowadzam wcześniej słownictwo, które może się pojawić i wspólnie z kursantem zastanawiamy się, jakie pytania można zadać, które z nich mogą się przydać. Grałam w “Black Stories” z osobami na poziomach podstawowych (A2) oraz zaawansowanych. Wszyscy bawili się bardzo dobrze. Jeśli pracuję z kimś jeden na jeden, to ja wcielam się w mistrza gry. Natomiast w przypadku zajęć grupowych można przekazać pałeczkę innemu kursantowi.
Oprócz takiej standardowej gry można wykorzystać historie również w późniejszym czasie. Gdy uczeń pozna już kilka różnych historii (a bywają bardzo dziwne, zaskakujące), niech potem opowie, która z nich najbardziej go zaskoczyła i dlaczego. Czy odgadnięcie tej historii było łatwe, czy może trudne?
Black Stories – jakie pytania mogą się przydać?
Poniżej prezentuję Ci kilka pytań, które z pewnością mogą się przydać przy graniu w Black Stories po niemiecku. Pomagają one także zorientować się bardziej, jakie pytania w ogóle można zadawać. Nie wszyscy są urodzonymi detektywami czy fanami kryminałów i od razu będą wiedzieć, o co pytać.
- Geht es um den Menschen/Tieren?
- War dort noch jemand?
- Ist es in der Wohnung/ im Zimmer/ im Geschäft/ draußen/ … passiert?
- War er zu groß/ zu klein/ zu früh/ zu spät?
- Kennen sie sich?
- War er jung/alt/krank …?
- Waren sie eine Familie?
- Hat jemand ihn getötet?
- Hat jemand ihm etwas gegeben?
- Hat sie es absichtlich gemacht?
- War er an etwas erkrankt?
- Hat er wegen der Arbeit/ des Pakets/ … gestorben?
- War sie ganze Zeit allein?
- War der Tod absichtlich?
- Hat sie jemanden getroffen?
- Hat jemand sie vor dem Tod gesehen?
- Ist es für die Geschichte wichtig, wo es passiert ist/ womit er getötet wurde/ … ?
- War das Messer scharf?
- Hat sie überlebt?
Grałaś już w Black Stories po niemiecku? Jak Ci się podobało?
Jeśli uważasz, że ten wpis był przydatny, możesz zostawić komentarz i podzielić się nim wśród znajomych. Dodatkowo zapraszam Cię do zapisu na newsletter Niemieckiej Sofy, dzięki czemu informacje o nowych artykułach będą wpadały bezpośrednio na Twoją skrzynkę.
