Każdego roku stowarzyszenie „Gesellschaft für deutsche Sprache e.V.” wybiera „Wort des Jahres“ (Słowo Roku) i publikuje na swojej stronie językowy przegląd roku. Pierwszy raz taki przegląd miał miejsce w roku 1971, a od 1977 roku pojawia się regularnie co rok. Wybierają oni słowa i zwroty, które w szczególny sposób określają polityczne, gospodarcze i społeczne życie w danym roku. Dzisiaj zapraszam Cię na listę 10 niemieckich słów, które w roku 2014 zdobyły sporą popularność i miały spore znaczenie.
Wort des Jahres 2014
1. Lichtgrenze (granica światła)
Słowo to odnosi się do instalacji świetlnej, którą zbudowano w Berlinie z okazji „25-lecia upadku Muru Berlińskiego”. Ta konstrukcja miała ponad 8000 białych, świecących balonów, które rozciągały się wzdłuż 15 kilometrów w miejscu, w którym przebiegał Mur Berliński.
2. schwarze Null (czarne zero)
Wyrażenie nawiązuje do trudów, jakie podjęła koalicja czarno-czerwona, żeby uzyskać zrównoważony budżet. Po raz pierwszy od 45 lat rząd federalny chciał wejść w rok 2015 bez żadnych nowych długów. Był to cel, któremu podporządkowano prawie wszystko.
3. Götzseidank (dzięki Götze)
Niemiecki wytwór językowy, który jest aluzją do wyrażenia „Gott sei Dank” (dzięki Bogu). A powstał w trakcie Mistrzostw Świata w piłce nożnej, kiedy to w meczu przeciwko Argentynie w 113 minucie niemiecki napastnik Mario Götze strzelił gola, zapewniając Niemcom tym samym tytuł Mistrza Świata.
4. Russlandversteher (rozumiejący Rosję)
Słowo powstało po wydarzeniach na Krymie i odnosi się do polityków, którzy wykazują się pełnym zrozumieniem rosyjskiego punktu widzenia w tej sprawie i opowiadają się za porozumieniem z Rosją.
5. bahnsinnig
Jest to przymiotnik, który powstał w czasie strajków kolejarzy w Niemczech. I dotyczył na początku szefa związku zawodowego maszynistów GdL, Clausa Weselsky’go. Nie wiem, jak przetłumaczyć to słowo na język polski. Może masz pomysł?
6. Willkommenskultur (kultura otwartości)
Rzeczownik ten oznacza gotowość ludzi do dawania schronienia innym w potrzebie. Utworzono go w czasie trwania debaty na temat udzielania azylu.
7. Social Freezing (socjalne zamrożenie)
Pod tym pojęciem należy rozumieć zapobiegawcze zamrożenie niezapłodnionych komórek bez medycznych podstaw ku temu. Powstało ono po wydarzeniach w siedzibie Facebooka i Apple, gdzie oferowano swoim pracowniczkom darmowe zamrożenie komórek, żeby nie musiały one przerywać swojej kariery na rzecz rodzenia dzieci.
8. Terror-Tourismus (turystyka terrorystyczna)
Słowo nawiązujące do ostatniego trendu panującego wśród młodych chłopców, którzy wyjeżdżają w podróż z Niemiec do Syrii, by walczyć tam w wojnie domowej. Politycy szukają sposobów na ukrócenie tego, ponieważ obawiają się, że walki dżihadystów mogą przenieść się do kraju.
9. Freistoßspray (spray do rzutów wolnych)
Jest to spray, przy pomocy którego sędzia główny zaznacza pozycję piłki do wykonania rzutu wolnego. W Niemczech to słowo zyskało na popularności zwłaszcza w 2014 roku.
10. Generation Kopf unten (Generacja opuszczonych głów)
Wyrażenie to odzwierciedla przedział wiekowy, w którym ludzie ciągle mają pochylone głowy, ponieważ koncentrują się na swoich smart fonach. Ich życie koncentruje się głównie na sferze wirtualnej, a bezpośredniej komunikacji jest coraz mniej.
Co sądzisz o tych słowach? Które z nich spodobało Ci się najbardziej, a które najmniej?
P.S.Tłumaczenia słów w nawiasie są moim wolnym tłumaczeniem na potrzeby tego wpisu. Jeśli masz inny pomysł na tłumaczenie, daj znać.