Na początku roku pisałam o postanowieniach noworocznych i czasie przyszłym. Opowiedziałaś mi wtedy o wielu planach na ten rok. Jednak żeby zobaczyć efekty tego, co postanowiłaś, warto przyjrzeć się teraźniejszości. Z tego powodu dzisiaj pokażę Ci, jak tworzy się czas teraźniejszy w języku niemieckim i zaproszę do „zapisania stanu życia” na dziś. Zrób sobie herbatę i zaczynamy!
Czas teraźniejszy w języku niemieckim – Präsens
Czas teraźniejszy w języku niemieckim nazywa się Präsens. Wyraża czynności, które trwają obecnie, jakiś aktualny stan rzeczy lub stan trwały.
Przykłady:
Er liest das Buch (on czyta książkę)
Er ist krank (on jest chory)
Er wohnt seit zwei Jahren in Hamburg (on mieszka od dwóch lat w Hamburgu)
Präsens może także wyrażać czynności, które dopiero się wydarzą.
Heute gehen wir ins Theater (dzisiaj idziemy do teatru)
Jak zapewne zauważyłaś zdanie w czasie teraźniejszym składa się z podmiotu i odmienionego czasownika, który w zdaniach prostych zawsze znajduje się na drugim miejscu, oraz innych dopełnień.
Czasowniki słabe odmieniają się w czasie teraźniejszym według ściśle określonego schematu i w zależności od osoby dostają określoną końcówkę do tematu czasownika. Temat czasownika otrzymujemy po odjęciu od bezokolicznika końcówki –en (rzadziej –n). Pamiętaj, że w języku niemieckim jest inaczej niż w języku polskim i nie możemy sobie pozwolić na opuszczenie zaimka osobowego. Dlatego jeśli chcesz odmienić czasownik „żyć” przez osoby w czasie teraźniejszym w języku niemieckim, zrobisz to następująco:
ich lebe
du lebst
er/sie/es lebt
wir leben
ihr lebt
sie/Sie leben
Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d, -m, -n, w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej oraz w 2 osobie liczby mnogiej otrzymują końcówki rozszerzone o głoskę e-. Ułatwia to przede wszystkim wymowę. Poniżej przykład z czasownikiem „oddychać”:
ich atme
du atmest
er/sie/es atmet
wir atmen
ihr atmet
sie/Sie atmen
Natomiast jeśli temat czasownika kończy się na -s, -ss, -β, -x lub – z, wtedy końcówka czasownika w drugiej osobie liczbie pojedynczej nie jest –st, lecz samo –t. Z tego powodu formy drugiej i trzeciej osoby są identyczne. W drugiej osobie liczby pojedynczej usuwamy z końcówki -s- . Przykład z czasownikiem „tańczyć”:
ich tanze
du tanzt
er/sie/es tanzt
wir tanzen
ihr tanzt
sie/Sie tanzen
Wszystkie czasowniki, których bezokolicznik kończy się na -eln gubią w pierwszej osobie liczby pojedynczej samogłoskę -e- z tematu. Przykład z czasownikiem „żeglować”:
ich segle
du segelst
er/sie/es segelt
wir segeln
ihr segelt
sie/Sie segeln
Warto znać odmianę czasowników posiłkowych, bo dzięki nim jesteś w stanie zbudować wiele podstawowych zdań w języku niemieckim.
Czasowniki posiłkowe: haben, werden i sein
haben sein werden
ich habe bin werde
du hast bist wirst
er /sie/es hat ist wird
wir haben sind werden
ihr habt seid werdet
sie/Sie haben sind werden
Jeszcze jeden bardzo przydatny czasownik i jego odmiana w czasie teraźniejszym:
ich weiß
du weißt
er /sie/es weiß
wir wissen
ihr wisst
sie/Sie wissen
ĆWICZENIE
Poznałaś zasady tworzenia czasu teraźniejszego w języku niemieckim, pora na praktykę. Spora ilość mentorów, coachów, trenerów i osób zajmujących się rozwojem osobistym zanim zabierze się do ustalania planów czy celów na najbliższe miesiące, najpierw zapisuje swój „stan życia” na dzisiaj. Dzięki temu po kilku miesiącach, czy latach jest im łatwiej zauważyć postępy jakie poczynili. Muszę przyznać, że to ćwiczenie doskonale sprawdza się także w przypadku nauki języków obcych. Weź kartkę, długopis i wypisz wszystko, co dotyczy Ciebie w TEJ chwili. Spróbuj to zrobić po niemiecku w czasie, który dzisiaj właśnie poznałaś. Możesz pisać o tym, kim jesteś, gdzie mieszkasz, co robisz, czego się uczysz lub gdzie pracujesz, co lubisz, czego nienawidzisz. Pisz wszystko, co tylko przyjdzie Ci do głowy. Następnie zapisz na kartce dzisiejszą datę i schowaj ją dla siebie „w przyszłości”. Jeśli masz ochotę, podziel się ze mną w komentarzu wybranymi zdaniami opisującymi Twoją teraźniejszość. Chętnie przeczytam, poprawię i odpowiem na pytania, które mogły się pojawić w międzyczasie.
P.S. Podczas pisania tego wpisu powstał mi materiał na osobny wpis. Dlatego dzisiaj zapoznałam Cię tylko z ogólnymi zasadami tworzenia czasu teraźniejszego w języku niemieckim. W kolejnym wpisie dowiesz się, jak odmieniać czasowniki nieregularne w czasie teraźniejszym.
