Kto nie zna dzisiaj piosenki „Mam tą moc” (po ang. „Let it go”, po niem.”Lass jetzt los”)? Pięknie wykonana z cudownym tekstem. A ja pokochałam jej niemieckie wykonanie z kilku powodów. Jednym z nich jest czasownik lassen, który pojawia się w piosence bardzo często. Zapraszam Cię do dzisiejszego wpisu, w którym odkryję przed Tobą różne oblicza tego czasownika. A jeśli doczytasz do końca, znajdziesz tam małą niespodziankę.
Czasownik lassen jest przyczajonym tygrysem, ukrytym smokiem niemieckich czasowników. Mam wrażenie, że trochę za mało mówi się o nim na tradycyjnych zajęciach, a może tylko ja miałam takie doświadczenie.
Podstawowe znaczenie czasownika lassen to przestać coś robić, czyli po niemiecku „aufhören“, „etwas nicht mehr tun”. Jego pełną odmianę znajdziesz na tej stronie <<kliknij>>.
Er konnte es einfach nicht lassen. – On nie mógł z tym tak po prostu skończyć.
Sie kann das Rauchen nicht lassen. – Ona nie może przestać palić. (Ona nie może rzucić palenia).
Bywa on także czasownikiem pomocniczym, dzięki czemu nabiera nowego znaczenia w zależności od dodanego drugiego czasownika.
- zostawić coś – “etwas nicht mitnehmen“, „etwas nicht verändern“.
W tym przypadku oprócz czasownika “lassen” stoi często drugi czasownik, który oznacza stan: liegen, stehen, sitzen itd.
Er läßt seinen Mantel im Auto liegen. – On zostawia swój płaszcz w samochodzie.
Ich lasse mein Handy zu Hause liegen. – Zostawiam moją komórkę w domu.
- pozwolić komuś na zrobienie czegoś – „etwas erlauben“
Ich lasse meine Tochter nicht allein ausgehen.– Nie pozwalam mojej córce wychodzić samej.
Sie lässt ihren Hund auf dem Bett schlafen. – Ona pozwala swojemu psu spać na łóżku.
- można, da się – „etwas ist möglich/unmöglich“
Das Fenster lässt sich nicht öffnen. – Nie da się otworzyć okna.
Der Wagen lässt sich leicht reparieren.– Samochód można łatwo naprawić.
- zlecić coś komuś; pozwolić, żeby ktoś coś zrobił za nas – „etwas veranlassen“, „etwas nicht selbst machen“
Warto tutaj wspomnieć, że niektórym uczącym się to znaczenie czasownika „lassen” sprawia najwięcej problemów. Wszystko dlatego że w języku polskim mówiąc Obcięłam sobie włosy, domyślamy się sami, że ktoś był u fryzjera. Nie dodajemy, że kazaliśmy fryzjerowi ściąć nam włosy. Natomiast Niemcy są bardziej precyzyjni (o czym wspominałam przy zaimkach) i precyzują, czy obcięłam włosy sama, czy zrobił to fryzjer. Zauważ, że czasownik lassen łączy się tutaj z biernikiem (Akkusativ – kogo? co?).
Er hat sich die Haare schneiden lassen. – On obciął się (w znaczeniu: poszedł do fryzjera i fryzjer go obciął.)
Ich lasse mein Auto reparieren. – Oddaję samochód do naprawy.
Powyższe zdania można bardzo łatwo zamienić na stronę bierną:
Seine Haare wurden geschnitten. – Jego włosy zostały ścięte.
Das Auto wird repariert. – Samochód zostanie naprawiony.
- proponować coś – „vorschlagen“
Lass uns gehen. – Chodźmy.
Lass uns morgen schwimmen gehen. – Chodźmy jutro pływać.
- nie przeszkadzać – „nicht stören”
Lass mich in Ruhe! – Zostaw mnie w spokoju!
- wpuścić, puścić – „eintreten lassen”
Lass die Hunde ins Haus! – Wpuść psa do domu!
Die Schüler lassen ständig das Wasser laufen. – Uczniowie puszczają ciągle wodę.
Czasownik lassen może również zastąpić nam stronę bierną w niektórych przypadkach.
Mein Vater lässt sich morgen operieren. = Mein Vater wird morgen operiert. – Mój tata zostanie jutro zoperowany.
CIEKAWE IDIOMY I ZWROTY
sich blicken lassen – pojawiać się, pokazywać się
jemanden im Stich lassen – zostawić kogoś na lodzie, zawieść kogoś
keine grauen Haare darüber wachsen lassen – nie martwić się czymś
kein gutes Haar an jemandem/etwas lassen – nie zostawić na kimś/czymś suchej nitki
nicht auf der Nase spielen lassen – nie dać sobie w kaszę dmuchać
sein Leben lassen – tracić życie, umierać
jemandem seinen Freiraum lassen – zostawić komuś swobodę działania
das Fenster offen lassen – zostawić otwarte okno
Lass dir das gesagt sein! – zapamiętaj to sobie!
Wer hat hier einen fahren lassen? – Kto tu pierdnął?
CZASOWNIK LASSEN Z RÓŻNYMI PRZEDROSTKAMI
ablassen – spuszczać wodę, nie zakładać, zaniechać, zostawiać w spokoju
anlassen – uruchamiać, nie zdejmować, nie wyłączać
auslassen – pomijać, opuszczać, omijać, wyładowywać się, zostawić włączone, rozpuszczać, wypowiadać się
belassen – poprzestać na czymś,
entlassen – zwalniać, wypisać się, żegnać
überlassen – oddawać coś komuś do dyspozycji, powierzać komuś coś
unterlassen – zaniechać czegoś, zaniedbywać
verlassen – porzucić, zostawić, opuszczać
zerlassen – roztopić
zulassen – pozwalać na coś, dopuszczać kogoś
A Ty jakie zastosowanie czasownika „lassen” znasz?
Chcesz wykorzystać czasownik lassen w praktyce? Wykonaj ćwiczenia z fantastycznej książki „Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka 4”. Odpowiedzi możesz wpisać w komentarzu poniżej.
Ćwiczenia z czasownikiem lassen
Kilka słów o książce „Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka 4”
To już czwarta część fantastycznej serii książek do samodzielnej nauki języka niemieckiego. Nie będę ukrywać, że pokochałam tę serię miłością bezgraniczną. Pisałam o tym zresztą przy poprzednich częściach tu, tu i tu. Tym razem można zgłębić wiedzę na wyższym poziomie, co bardzo mnie cieszy. Jakość książki jest jak zwykle bardzo dobra, więc się nie zawiodłam. Dużo przykładów z życia codziennego, nagrania audio i wyjaśnienia gramatyki na marginesie.
KONKURS
Do końca roku możesz zdobyć jeden z egzemplarzy, odpowiadając na pytanie konkursowe i wysyłając je na adres konkurs@niemieckasofa.pl z tytułem „Konkurs”.
Zgłoszenia należy przesyłać od 27 grudnia do 1 stycznia 2017 do północy. Wyniki zostaną opublikowane pod tym wpisem w pierwszym tygodniu stycznia. ( Są tutaj <<klik>>) Każdy z uczestników może nadesłać tylko jedno zgłoszenie, a ja wybiorę z nich 3 najciekawsze.
Zadanie konkursowe
Napisz, jaki jest Twój sposób na naukę języka niemieckiego.
Wpis powstał we współpracy z wydawnictwem Preston Publishing.
